Printer

Printer nədir və niyə vacibdir?

Printer — kompüterdə, telefonda və ya digər rəqəmsal cihazlarda olan məlumatları kağıza köçürməyə imkan verən cihazdır. Ən sadə təriflə, printer rəqəmsal faylları fiziki formaya çevirən texnologiyadır. Bu cihaz ilk dəfə 20-ci əsrin ortalarında ortaya çıxdı və illər ərzində inanılmaz dərəcədə inkişaf etdi. Əvvəllər printerlər yalnız iri müəssisələrin sərəncamında olurdu və çox baha hesab edilirdi. Onlar əsasən banklar, dövlət idarələri və iri ofislərdə sənədləşmə işlərini həyata keçirmək üçün istifadə olunurdu.

Zamanla printerlərin ölçüsü kiçildi, qiymətləri münasib hala gəldi və bu cihaz hər bir evin, məktəbin, universitetin və ofisin ayrılmaz hissəsinə çevrildi. Bugünkü dünyada printerlər olmadan təsəvvür etmək çətindir – müqavilələr, rəsmi məktublar, hesabatlar, kitablar, fotolar və hətta yaradıcı layihələr printer vasitəsilə həyat qazanır.

Printerin vacibliyini yalnız iş dünyasında yox, gündəlik həyatda da görmək mümkündür. Tələbələr tezislərini, layihələrini, müəllimlər dərs materiallarını, foto həvəskarları isə çəkdikləri şəkilləri printerlə çap edirlər. Çap yalnız kağız üzərində mətnlə məhdudlaşmır – şəkillər, qrafiklər, diaqramlar, hətta xüsusi kağızlarda stiker və ya posterlər də hazırlanır. Buna görə də printer satışı ilbəil artmaqda davam edir.

Printerlərin inkişaf mərhələləri

İlk printerlər mexaniki və olduqca yavaş idi. Onlar yalnız mətn çıxarmağa qadir idilər. Daha sonra mürəkkəb püskürtməli (inkjet) texnologiya icad olundu ki, bu da rəngli çap dövrünü başladı. Ardınca lazer printerlər meydana gəldi və sənədlərin sürətli və qənaətli şəkildə çıxarılmasına şərait yaratdı. Bugünkü gündə isə çoxfunksiyalı printerlər geniş yayılıb. Bu cihazlar yalnız çap etmir, həm də skan edir, kseroks funksiyasını icra edir, bəzən isə faks göndərmək imkanı da verir.

Son illərdə texnologiyanın irəliləməsi nəticəsində printerlərə əlavə xüsusiyyətlər də gətirilib: simsiz bağlantı (Wi-Fi, Bluetooth), mobil tətbiqlərlə inteqrasiya, bulud üzərindən çap və hətta səsli idarəetmə funksiyaları. İndi insanlar printeri yalnız kompüterə kabel ilə qoşmaq məcburiyyətində deyillər – telefonla birbaşa şəkil seçib çap edə bilirlər.

Printerlərin həyatımızdakı rolu

Əgər diqqətlə baxsaq, printerlər həyatın demək olar ki, hər sahəsinə sirayət edib. Ofislərdə gündəlik sənədləşmə printersiz mümkün deyil. Təhsil müəssisələrində testlər, dərs materialları, dissertasiyalar mütləq şəkildə çap olunur. Evdə isə insanlar tez-tez fotolar, hesab-fakturalar və ya rəsmi sənədləri çıxarmağa ehtiyac duyurlar.

Əlavə olaraq, yaradıcılıq və incəsənət sahəsində də printerin rolu böyükdür. Qrafik dizaynerlər hazırladıqları maketləri yoxlamaq üçün çap edirlər, fotoqraflar portfoliolarını hazırlayır, reklam agentlikləri posterlər və bukletlər üçün printerdən istifadə edir. Hətta 3D printerlərin meydana çıxması ilə artıq yalnız kağız deyil, plastik və digər materiallardan fiziki obyektlər də istehsal olunur.

Printerlərin növləri və onların fərqləri

Bugünkü bazarda printerlər müxtəlif ehtiyaclara uyğun geniş çeşiddə təqdim olunur. İstər sadə ev istifadəsi, istərsə də böyük şirkətlərin gündəlik sənədləşməsi üçün fərqli texnologiyalara əsaslanan printer modelləri mövcuddur. Əsasən dörd böyük kateqoriyaya bölmək olar: inkjet printerlər, lazer printerlər, matrisli printerlər və termosublimasiya texnologiyasına əsaslanan printerlər.

Inkjet printerlər

İnkjet printerlər gündəlik həyatda ən çox istifadə olunan növlərdən biridir. Onlar mürəkkəbi kağızın üzərinə damcılar şəklində püskürtməklə işləyir. Bu texnologiya sayəsində çox yüksək keyfiyyətli və dəqiq çap alınır. Xüsusilə şəkillərin və qrafiklərin rəngli və detallı çıxarılması üçün inkjet modellər ideal hesab olunur. Ən böyük üstünlükləri yüksək keyfiyyət, ucuz ilkin qiymət və müxtəlif kağız tiplərinə uyğunlaşmaqdır. Amma mənfi cəhətləri də var: mürəkkəb kartricləri tez bitir və çox çap edildikdə xərclər artır.

Lazer printerlər

Lazer printerlər iş dünyasında daha çox üstünlük qazanır. Onların əsas prinsipi tonerdən istifadə edərək lazer şüası ilə kağız üzərinə görüntü köçürməkdir. Bu texnologiya çox sürətli çap imkanı verir, hər səhifənin çıxarılması daha ucuz başa gəlir və böyük həcmdə sənəd çapı üçün ideal hesab olunur. Xüsusilə qara-ağ sənəd işlərində lazer printerlər vazkeçilməzdir. Rəngli lazer printer modelləri də mövcuddur, lakin onlar daha baha olur. Əsas üstünlükləri sürət, qənaət və dayanıqlılıqdır.

Matrisli printerlər

Matrisli printerlər daha köhnə texnologiyaya əsaslanır. Onlar lent üzərindəki mürəkkəbi iynəvari başlıqlar vasitəsilə kağıza köçürür. Çap keyfiyyəti çox yüksək olmasa da, belə printerlər uzunömürlülüyü və ucuz işləmə xərclərinə görə bəzi sahələrdə hələ də istifadə olunur. Əsasən bank, mühasibat və anbar sistemlərində çek, faktura və hesabatların çıxarılması üçün seçilir.

Termosublimasiya printerləriri

Bu tip printerlər əsasən fotoşəkillərin çapında istifadə edilir. Onlar istilik vasitəsilə xüsusi rəng qatlarını kağıza köçürür. Nəticədə çox canlı, parlaq və davamlı rənglər əldə olunur. Fotoqraflar və reklam sahəsində çalışan dizaynerlər üçün termosublimasiya printerləri əvəzsizdir. Amma onların qiyməti daha yüksəkdir və gündəlik sənəd çapı üçün münasib deyil.

Çap formatları və fərqləri

Printerlər arasındakı əsas fərqlərdən biri də onların dəstəklədiyi çap formatlarıdır. Ən geniş istifadə olunan format təbii ki, A4 ölçüsüdür. Bu ölçü gündəlik sənədlər, məktub, müqavilə, hesabat və digər standart yazışmalar üçün ideal hesab olunur. Lakin daha böyük və ya xüsusi ölçülərə ehtiyac yarandıqda müxtəlif formatları dəstəkləyən printerlər seçilməlidir.

Məsələn, A3 formatı əsasən qrafik dizaynerlər, mühəndislər və reklam şirkətləri tərəfindən üstün tutulur. Çünki böyük qrafiklər, maketlər, posterlər və texniki planlar A3 ölçüsündə daha aydın görünür. Hətta bəzi ofislərdə bir cihaz həm A4, həm də A3 formatını dəstəkləyir ki, bu da istifadəçiyə rahatlıq yaradır.

Foto çapı üçün isə xüsusi foto printerlər mövcuddur. Onlar 10x15 sm, 13x18 sm kimi kiçik ölçülərdə yüksək keyfiyyətli şəkillər çap edə bilir. Foto studiyalar və şəxsi istifadə üçün bu tip modellər daha uyğundur. Digər tərəfdən, böyük ölçülü çap üçün plotter printerlər seçilir. Onlar arxitektura layihələri, xəritələr və reklam bannerləri üçün nəzərdə tutulub.

Bununla yanaşı, müasir printerlər təkcə formatla deyil, funksionallıqla da fərqlənir. Son illərdə Wi-Fi printer modelləri çox populyarlaşıb. Onların üstünlüyü odur ki, kabelsiz qoşulma imkanı var və istər telefon, istər planşet, istərsə də noutbukdan birbaşa sənədləri göndərib çap etmək mümkündür. Bu xüsusiyyət həm ev, həm də ofis mühitində böyük rahatlıq yaradır.

Digər bir fərqləndirici xüsusiyyət çapın rəng rejimidir. Bəzi printerlər yalnız monoxrom, yəni qara-ağ çap edir. Bu modellər əsasən sənəd işlərində, hesabatlarda və faktura çapında istifadə olunur. Onların üstünlüyü odur ki, çap sürəti yüksəkdir və işləmə xərcləri aşağıdır. Lakin rəngli şəkillər və qrafiklər üçün yararlı deyil.

Əksinə, rəngli printerlər həm sənədləri, həm də şəkilləri keyfiyyətli formada çıxara bilir. İnkjet və rəngli lazer printerlər bu kateqoriyaya daxildir. Onlar daha bahalı olsa da, təqdimatlar, qrafiklər və reklam materiallarının hazırlanmasında böyük üstünlük verir.

Printer alarkən təkcə qiymət faktoruna deyil, həm də onun dəstəklədiyi çap ölçülərinə, qoşulma üsullarına (Wi-Fi və ya USB), eləcə də yalnız qara-ağ və ya tam rəngli işləmə imkanına diqqət yetirmək lazımdır. Bu amillər həm gündəlik işin rahatlığını, həm də printer qiymətləri baxımından uzunmüddətli qənaəti müəyyənləşdirir.

HP printerləri – ofis üçün etibarlı seçim

HP markası printer bazarında ən güclü oyunçulardan biridir. Onların lazer printerləri yüksək sürət, keyfiyyət və davamlılıqla seçilir. Xüsusilə böyük müəssisələr üçün HP LaserJet seriyası illərdir etibarlı seçim hesab olunur. HP həm də sərfiyyat materiallarına görə münasib qiymət siyasəti ilə tanınır. Buna görə də Azərbaycanda HP printer satışı geniş yayılıb.

Epson printerləri – foto çapında lider

Fotoqrafiya ilə məşğul olanlar yaxşı bilirlər ki, Epson printerlər fotonun ən real rənglərini ötürməkdə mütəxəssisdir. Epson-un inkjet texnologiyası, xüsusən də EcoTank modelləri, mürəkkəb sərfiyyatında qənaətcilliyi ilə seçilir. Bu modellərdə kartuş yerinə doldurulan mürəkkəb sistemləri var ki, bu da uzunmüddətli istifadə üçün əlverişlidir. Foto studiyalar və dizayn işləri üçün Epson-un rəng dəqiqliyi böyük üstünlükdür.

Canon printerləri – balanslı həllər

Canon markası həm sənəd, həm də foto çapında balanslı nəticə verir. Canon Pixma seriyası evdə istifadə üçün əlverişli, münasib printer qiymətləri ilə tanınır. Bundan əlavə, Canon-un peşəkar modelləri ofislər üçün də uyğun seçimdir. Canon-un printerləri sadə interfeys, sürətli qoşulma və etibarlı keyfiyyət ilə məşhurdur.

Printer qiymətlərinə təsir edən amillər

Bazarda printer qiymətləri bir neçə faktordan asılıdır. Birincisi, printerin tipi – inkjet adətən ucuz olur, lazer isə daha baha. İkincisi, əlavə funksiyalar – Wi-Fi bağlantısı, mobil çap dəstəyi və çoxfunksionallıq qiyməti artırır. Üçüncüsü, brend amili – HP, Epson və Canon kimi tanınmış brendlərin modelləri digərlərindən bir qədər baha ola bilər, amma keyfiyyət və servis imkanları bu fərqi əsaslandırır. Dördüncüsü, istehlak materialları – mürəkkəb və ya toner qiymətləri uzunmüddətli xərclərə ciddi təsir göstərir.

Printer satışı bazarında tendensiyalar

Son illərdə printer satışı daha çox onlayn mağazalara keçib. İstifadəçilər printerləri internet üzərindən sifariş edərək həm qiymətləri müqayisə edə bilir, həm də çatdırılma xidmətindən yararlanır. Azərbaycanda da bu tendensiya getdikcə genişlənir. İnsanlar artıq printer seçərkən yalnız cihazın özünü deyil, onun servis, ehtiyat hissələri və mürəkkəb xərclərini də nəzərə alırlar.