Fiber Optik Kabel

Fiber optik kabel nədir?

Fiber optik kabel müasir şəbəkə texnologiyalarında məlumat ötürülməsi üçün ən sürətli və etibarlı vasitələrdən biridir. Ənənəvi mis naqillərdən fərqli olaraq, fiber optik kabel məlumatı elektrik siqnalı ilə deyil, işıq impulsları vasitəsilə ötürür. Bu texnologiya sayəsində həm sürət, həm də məsafə baxımından böyük üstünlük əldə olunur. Fiber optik internet kabeli uzun məsafələrdə belə siqnal itkisi olmadan işləyir. Bu səbəbdən internet provayderləri, data mərkəzləri və iri şirkətlər əsas infrastrukturda fiber optik kabeldən istifadə edirlər. Patch cord formalarında istehsal olunan hazır uzunluqlu fiber kabellər quraşdırmanı asanlaşdırır. Fiber optik kabel qiyməti adi şəbəkə naqillərindən yüksək olsa da, təqdim etdiyi sabitlik və uzunmüddətli istifadəyə görə sərfəli hesab olunur. Bugünkü internet sürətinin yüksəlməsində fiber optik internet kabeli həlledici rol oynayır.

Optik kabelin üstünlükləri

Fiber optik kabel digər kabel növləri ilə müqayisədə çoxsaylı üstünlüklərə malikdir. Birinci üstünlüyü sürətlə bağlıdır – bu kabel saniyədə terabitlərlə məlumat ötürmək gücünə sahibdir. İkinci üstünlük məsafə ilə bağlıdır: fiber optik internet kabeli onlarla kilometr məsafədə belə siqnal itkisi yaratmır. Üçüncü üstünlük təhlükəsizliklə bağlıdır – fiber kabel elektromaqnit təsirlərdən qorunduğu üçün siqnal kəsilməsi baş vermir. Dördüncü üstünlük enerji qənaətidir, çünki işıq impulsları ilə işləyən fiber optik kabel daha az enerji sərf edir. Beşinci üstünlük isə davamlılıqdır – bu kabel yanmaya və xarici təsirlərə qarşı yüksək dayanıqlığa malikdir. Bu kabel qiyməti digər kabel növlərindən yüksək olsa da, təqdim etdiyi performans və etibarlılıq bu fərqi tamamilə doğruldur. Bu səbəbdən fiber optik internet kabeli gələcəyin şəbəkə texnologiyası hesab olunur.

Fiber optik internet kabeli harada istifadə olunur?

Fiber optik internet kabeli həm ev, həm də peşəkar mühitlərdə geniş tətbiq olunur. Ən çox istifadə sahəsi internet provayderlərinin infrastrukturudur. Onlar minlərlə istifadəçiyə yüksək sürətli internet təqdim etmək üçün bu kabeldən istifadə edirlər. Data mərkəzlərində serverlərin bir-biri ilə sürətli əlaqəsi üçün fiber optik internet kabeli vacibdir. Televiziya yayımında, telekommunikasiya sistemlərində və beynəlxalq əlaqə xətlərində də bu kabel geniş istifadə olunur. Ev istifadəçiləri də artıq fiber optik internet kabeli ilə təmin olunan xidmətlərdən yararlanır. Çünki bu texnologiya həm onlayn oyun, həm də 4K/8K video izləmə üçün sabit sürət yaradır. Patch cord fiber modelləri ofis və evlərdə lokal şəbəkənin yaradılmasında da istifadə olunur. Bütün bunlar bu kabelin müasir dünyada nə qədər əhəmiyyətli olduğunu göstərir.

Fiber optik kabel qiyməti nələrdən asılıdır?

Fiber optik kabel qiyməti bir sıra amillərdən asılıdır. Ən əsas faktor kabelin növüdür – single-mode və multi-mode fiber kabellərin qiymətləri fərqlidir. Single-mode optik kabel uzun məsafələr üçün nəzərdə tutulub və daha bahalı olur. Multi-mode fiber optik internet kabeli isə daha qısa məsafələrdə istifadə olunduğu üçün qiyməti daha münasibdir. İkinci faktor uzunluqdur – 10 metrlik patch cord fiber optik kabel qiyməti ilə 100 metrlik kabel arasında fərq böyükdür. Üçüncü amil keyfiyyətdir – sertifikatlı və markalı məhsullar daha yüksək qiymətə satılır. Cat5 və Cat6 mis kabellə müqayisədə fiber optik internet kabeli daha bahalıdır, lakin uzunmüddətli perspektivdə daha sərfəlidir. Bundan başqa, bu kabel qiyməti bazarda təklif olunan material və texnologiyalardan da asılı olur. İstifadə məqsədinə uyğun düzgün seçim etmək həm büdcəni qoruyur, həm də yüksək performans təmin edir.

Fiber optik kabel növləri və patch cord modelləri

Fiber optik kabel əsasən iki növə bölünür: single-mode və multi-mode. Single-mode fiber daha nazik nüvəyə malikdir və işığı daha uzun məsafəyə ötürə bilir. Buna görə də şəhərlərarası və beynəlxalq internet xətlərində istifadə olunur. Multi-mode fiber optik internet kabeli isə daha qalın nüvəyə sahibdir və qısa məsafələrdə yüksək sürət təmin edir. Ofis və ev şəbəkələrində çox vaxt multi-mode fiber patch cord istifadə olunur. Fiber patch cord modelləri hazır uzunluqlarda istehsal olunur və birləşdirmə prosesini sadələşdirir. Onlar həm LC, həm də SC tip konnektorlarla təchiz olunur. Bu səbəbdən fiber optik kabel istər lokal şəbəkələrdə, istərsə də iri sistemlərdə rahatlıqla istifadə edilə bilir. Fiber optik kabel qiyməti də növünə və uzunluğuna görə dəyişir, lakin təqdim etdiyi sürət və sabitlik baxımından ən yaxşı seçimdir.

Fiber optik kabel müasir dövrdə şəbəkə infrastrukturlarının ayrılmaz hissəsidir. O, yüksək sürət, sabitlik və uzun məsafələrdə etibarlılıq təmin edir. Fiber optik internet kabeli telekommunikasiya, data mərkəzləri və ev istifadəçiləri üçün ideal həlldir. Patch cord modelləri isə quraşdırmanı sadələşdirərək həm evdə, həm də ofisdə rahat tətbiq imkanı yaradır. Fiber optik kabel qiyməti mis kabellərlə müqayisədə yüksək olsa da, uzunmüddətli istifadədə sərfəli nəticə göstərir. Cat5 və Cat6 kimi köhnə texnologiyalar hələ də istifadə olunur, lakin gələcəyin şəbəkə infrastrukturu fiber üzərində qurulur. Ona görə də sabit, sürətli və təhlükəsiz internet istəyən hər kəs üçün fiber optik kabel ən doğru seçimdir.

Fiber optik kabel necə quraşdırılır?

Fiber optik kabel quraşdırılması adi lan kabel ilə müqayisədə daha diqqət tələb edən prosesdir. İlk addım düzgün kabel seçimi ilə başlayır – məsafədən asılı olaraq single-mode və ya multi-mode fiber optik internet kabeli seçilməlidir. Daha sonra kabelin çəkiləcəyi marşrut müəyyənləşdirilir. Optik kabel kəskin bucaqlarla bükülməməlidir, çünki işıq impulsları zəifləyə bilər. Kabel tray və ya xüsusi borularla çəkilməlidir ki, zədələnmədən qorunsun. Konnektor montajı zamanı LC, SC və ya ST tipli ucluqlar kabelin ucuna xüsusi alətlər vasitəsilə sıxılır. Ən çox hazır patch cord modellərindən istifadə olunur, çünki onlar artıq zavodda montaj edilir. Fiber optik kabel qiyməti yüksək olduğuna görə quraşdırmada hər bir detal önəmlidir. Quraşdırma bitdikdən sonra siqnal test cihazı ilə yoxlanılmalı, zəifləmə və itkilər ölçülməlidir. Yalnız bu addımlardan sonra fiber optik internet kabeli istifadəyə tam hazır olur.

Fiber optik kabeldə istifadə olunan konnektor növləri (LC, SC, ST, FC)

Fiber optik kabelin effektiv işləməsi üçün düzgün konnektor seçimi çox vacibdir. Ən çox istifadə olunan konnektor növlərindən biri LC (Lucent Connector) tipidir. LC kiçik ölçülü olduğuna görə data mərkəzlərində və sıx şəbəkələrdə geniş tətbiq olunur. SC (Subscriber Connector) isə ənənəvi və etibarlı variantdır, fiber optik internet kabeli şəbəkələrində hələ də çox istifadə olunur. ST (Straight Tip) konnektor əsasən köhnə sistemlərdə rast gəlinir, metal korpusa malikdir və daha möhkəmdir. FC (Ferrule Connector) tipli konnektor isə yüksək vibrasiya olan mühitlərdə sabit performans göstərir. Patch cord modelləri adətən bu konnektorlarla hazır vəziyyətdə təqdim olunur. Fiber optik kabel qiyməti seçilən konnektor tipindən də asılı ola bilər. İstifadə sahəsi və texniki tələblər nəzərə alınaraq LC, SC, ST və FC konnektorları arasında doğru seçim edilməlidir.

Fiber optik internet kabeli hansı sürətləri dəstəkləyir?

Fiber optik internet kabeli sürət baxımından digər bütün kabel texnologiyalarını geridə qoyur. Single-mode fiber kabellər saniyədə 100 Gbit/s və daha artıq məlumat ötürmə qabiliyyətinə malikdir. Multi-mode fiber optik kabel isə daha qısa məsafələrdə istifadə olunur və 10–40 Gbit/s sürət dəstəkləyir. Müasir provayderlər fiber optik internet kabeli vasitəsilə evlərə 1 Gbit/s sürətli internet təqdim edir, lakin texnologiyanın real imkanları bundan qat-qat çoxdur. Patch cord modelləri də fərqli sürət standartlarını dəstəkləyir və müxtəlif cihazlarla uyğun işləyir. Fiber optik kabel qiyməti sürət imkanlarına görə dəyişsə də, təqdim etdiyi performans uzunmüddətli dövrdə sərfəli olur. Cat5, Cat6 və hətta Cat8 şəbəkə kabelləri belə fiber texnologiyasının dəstəklədiyi bant genişliyi ilə müqayisə oluna bilməz. Ona görə də yüksək sürət və sabitlik tələb edən mühitlərdə fiber optik internet kabeli ən yaxşı seçimdir.

Fiber optik kabel test üsulları və keyfiyyət yoxlanışı

Optik kabel quraşdırıldıqdan sonra onun keyfiyyətini yoxlamaq çox vacibdir. Ən çox istifadə olunan test üsullarından biri OTDR (Optical Time Domain Reflectometer) cihazıdır. Bu test siqnalın kabel boyunca necə yayıldığını ölçür və zəif yerləri müəyyənləşdirir. Digər üsul power meter ilə siqnal gücünün ölçülməsidir. Əgər fiber optik internet kabeli zəifləmə yaradırsa, bu dərhal test nəticələrində görünür. Patch cord modelləri isə zavodda test edildiyi üçün əlavə yoxlamaya çox ehtiyac qalmır. Optik kabel qiyməti yüksək olduğundan testlərin düzgün aparılması həm texniki, həm də maliyyə baxımından əhəmiyyətlidir. Keyfiyyət yoxlanışı zamanı həm konnektorların, həm də kabelin bütövlüyü nəzərdən keçirilməlidir. Bu testlər həm data mərkəzlərində, həm də ev şəbəkələrində sabit internetin təmin olunmasına kömək edir.

Fiber optik kabel çəkilişi zamanı edilən ən çox səhvlər

Fiber optik kabel çəkilişi peşəkarlıq tələb edir və çox vaxt edilən kiçik səhvlər belə böyük nəticələr doğura bilər. Ən çox rast gəlinən səhv kabelin kəskin bucaqlarla bükülməsidir. Bu zaman işıq impulsları zəifləyir və sürət azalır. Digər səhv kabelin lazımi qoruyucu boru və ya tray olmadan açıq şəkildə çəkilməsidir. Bu, fiber optik internet kabeli zədələnməsinə səbəb ola bilər. Konnektorların düzgün sıxılmaması da əlaqənin kəsilməsinə gətirib çıxarır. Patch cord istifadə edərkən düzgün uzunluğun seçilməməsi əlavə siqnal itkisinə səbəb ola bilər. Digər bir səhv ucuz və sertifikatsız fiber optik kabel almaqdır. Bu kabel qiyməti bir qədər yüksək olsa da, keyfiyyətli məhsul seçilməlidir. Çəkiliş zamanı kabelin yaxınlığında yüksək elektrik xətləri varsa, bu da interferensiya yarada bilər. Bu səhvlərin qarşısını almaq üçün peşəkar montaj qaydalarına riayət etmək vacibdir.